Aberdeen

Năm 1980, Gunn bắt đầu sự nghiệp thi đấu chuyên nghiệp của mình tại Aberdeen,[14] và có mối quan hệ tốt đẹp với Alex Ferguson, người về sau trở thành huấn luyện viên của chính Gunn. Điều này đã được tiết lộ vào năm 1997, khi Ferguson cùng với Manchester United hành quân đến Carrow Road.[4] Khi còn đang thử việc tại Aberdeen, Gunn cũng làm công việc trông trẻ cho các con, cháu của Ferguson.[15]

Thời gian đầu tại Aberdeen, Gunn thường không chơi ở vị trí thủ môn và ông được xem là một cầu thủ tấn công.[16] Ferguson nhớ lại: "Cậu ấy có thể làm một tiền đạo chơi bóng giống như bất cứ ai. Trong thực tế, tôi từng thấy một lần cậu ta chơi như một tiền vệ trung tâm ở phía trước trong một trận đấu tập và ghi một bàn thắng tuyệt vời... Đó là khoảnh khắc tuyệt diệu".[17] Tuy nhiên, vì là một cầu thủ chuyên nghiệp, và với chiều cao của ông 6 ft 2 in (1,88 m),[18] Gunn được chơi bóng với vai trò mới là người trấn giữ khung thành.[16]

Gunn đạt nhiều thành công trong sự nghiệp thủ môn nhờ sự hỗ trợ của huấn luyện viên thủ môn người Bỉ tại Aberdeen, Marc De Clerck. Vào thời điểm rất ít đội bóng Anh có được một hệ thống đào tạo chuyên nghiệp, De Clerck đã giới thiệu Gunn và thủ môn đội tuyển quốc gia Scotland Jim Leighton để đào tạo họ thêm một vài kỹ thuật. Các thủ môn sẽ tham gia tranh chấp vào các pha bóng trong khi tập luyện với phần còn lại của đội hình. Giám đốc kĩ thuật Aberdeen Teddy Scott đã gây ảnh hưởng đến Gunn. Ông Scott đã giúp Gunn nhận biết nhiều điều về sự chăm chỉ và cống hiến.[14] Ngoài ra, Gunn cũng chịu ảnh hưởng từ Alex McLeish.[15] Sự xuất hiện của Leighton khiến Gunn chỉ bắt được 21 trận cho Aberdeen.[3] Ông có trận ra mắt với câu lạc bộ này khi họ chạm trán Hibernian ở Pittodrie vào ngày 30 tháng 10 năm 1982,[16] sau đó Gunn tiếp tục có bốn trận giữ sạch lưới cho câu lạc bộ.[19] Mặc dù hai người là đối thủ của nhau trong việc giành vị trí ở đội hình chính, nhưng Gunn lại có mối quan hệ tốt đẹp với Leighton; điều đó được thể hiện bằng việc Gunn đến thăm và ăn cơm ở nhà Leighton mỗi tuần một lần.[14]

Được đào tạo và thi đấu cho đội dự bị, đồng thời đôi lúc cũng được xuất hiện trong đội hình chính, Gunn được gọi vào đội U-21 Scotland, và ông có trận ra mắt trong tháng 11 năm 1983 khi thi đấu với U-21 Đông Đức.[14][20] Ông cùng đồng đội giành được Cúp liên đoàn Scotland[21] và vô địch tại Cúp các đội đoạt cúp bóng đá quốc gia châu Âu (European Cup Winner's Cup),[22] mặc dù không được ra sân thi đấu chính thức trong cả hai trận chung kết. Ông được ra sân trong trận đấu tại tứ kết European Cup 1986, khi Aberdeen có trận hoà 2-2 với Gothenburg. "Jim bị gạch tên khỏi đội hình xuất phát, vì vậy tôi đã ra sân trong cả trận", Gunn nhớ lại.[14] Gunn đã có một trận đấu xuất sắc. Bình luận trận đấu, Glasgow Herald cho biết, "trận đấu chỉ có sự xuất sắc của Willie Miller và Bryan Gunn mới có thể cầm chân được những cầu thủ đến từ Thụy Điển, và Gunn cũng đã góp công trong bàn thắng thứ hai của Aberdeen sau một cú đá từ đầu sân đến cuối sân.[23]

Nhận thấy Leighton khó có thể bị mất vị trí trong đội hình, Ferguson có ý định bán Gunn cho một câu lạc bộ khác,[4] và vào tháng 10 năm 1986, huấn luyện viên này đã bán Gunn cho Norwich City với giá 100.000 bảng.[16] Việc chuyển nhượng dường như đã hoàn thành trong mùa hè năm 1986, nhưng Ferguson quyết định trì hoãn việc này cho đến tháng 10 với mục đích muốn có thêm thời gian cho Leighton hồi phục chấn thương.[24]

Norwich City

Gunn chia sẻ khi di chuyển đến Norwich: "Norwich rất dễ định cư, giống như Aberdeen-một thành phố được bao bọc giữa những vùng quê tươi đẹp và rất nhiều trang trại."[25] Tuy nhiên, kể từ khi gia nhập đội bóng vào nửa đầu mùa giải mới của câu lạc bộ, ban đầu ông cảm thấy khó khăn để giành được một suất bắt chính.[24] Gunn được mua về để thay thế cho thủ môn đội tuyển Anh Chris Woods đã chuyển tới Rangers F.C.. Trong khi đó, thủ môn đội dự bị Graham Benstead đã có một số trận đấu tốt và đưa Norwich vươn lên tốp đầu giải vô địch quốc gia.[24][26] Ken Brown muốn sử dụng Benstead và khiến Gunn phải chờ đợi suất đá chính.[24] Thất bại với tỷ số 2-6 tại Anfield được xem là đã tạo cho Gunn cơ hội để có suất bắt chính ở đội một.[24] Ông có trận ra mắt đội một của Norwich trong chiến thắng tại Full Members Cup trước Coventry City nhưng lại để thủng lưới từ một quả phạt đền,[27] và sau đó Gunn đã có trận ra mắt đầu tiên ở giải vô địch quốc gia trong chiến thắng 2-1 trước Tottenham Hotspur tại Carrow Road vào ngày 8 tháng 11 năm 1986.[28]

Norwich kết thúc mùa giải đầu tiên ở hạng nhất (giải vô địch quốc gia Anh lúc đó) ở vị trí thứ 5, vị trí cao nhất mà đội bóng này từng đạt được tính đến thời điểm đó.[25] Nhờ vậy mà đến tháng 5 năm 1988, giá trị của Gunn đã tăng lên đáng kể, và câu lạc bộ đã từ chối một lời đề nghị chuyển nhượng với mức giá 500.000 Bảng Anh từ Ian Porterfield để Gunn trở lại Aberdeen.[29] Mục đích của việc chuyển nhượng là để thay thế Leighton, người sau đó đã chuyển đến Manchester United và đoàn tụ với Alex Ferguson.[29]

Gunn cùng với Norwich lọt vào bán kết cúp FA năm 1989, nhưng lại đã bỏ lỡ trận bán kết năm 1992 vì chấn thương. Tuy nhiên trận đấu và khoảnh khắc được đánh giá là đỉnh cao phong độ của Gunn và của Norwich City chính là chiến thắng đầy bất ngờ của họ trước gã khổng lồ châu Âu Bayern München trong khuôn khổ UEFA Cup vào năm 1993. Tờ Independent đánh giá trận đấu là "đỉnh cao trong lịch sử Norwich City".[30] Gunn đã thực hiện một số pha cứu thua để bảo vệ khung thành của “Những chú chim hoàng yến” trong suốt trận đấu. Ông cho rằng pha cứu thua từ cú sút của tiền đạo Bayern Adolfo Valencia là pha cản phá tốt nhất trong sự nghiệp thi đấu của mình.[31] Pha cản phá này cũng được mô tả là "một trong những pha cứu thua nổi bật nhất đến từ một thủ môn của Norwich City".[32][33] Tuy nhiên, Gunn cũng mắc sai lầm trong trận derby Đông Anglian ở mùa 1995-96, từ đường chuyền về của Robert Ullathorne, Gunn đã bất cẩn, sút trượt khiến bóng nhẹ nhàng lăn vào lưới. Norwich để thua đầy oan uổng với tỷ số 1-2.[34]

Trong tháng 11 năm 1989, Gunn có liên quan đến một vụ việc gây tranh cãi, thu hút sự chú ý của giới truyền thông. Đó là trận đấu Norwich tới làm khách tại sân Highbury - sân nhà của Arsenal. Trong năm phút cuối trận, cầu thủ David O'Leary của Arsenal đã ghi bàn thắng gỡ hòa 3-3. Sau đó, trong những giây cuối cùng của trận đấu, trọng tài cho Arsenal hưởng một quả penalty. Các cầu thủ Norwich đã cảm thấy khó chịu vì diễn biến trận đấu lúc đó, và đối với họ đó là một quyết định "thực sự đen tối". Gunn lúc đó đã đỡ được cú sút của Lee Dixon, nhưng không thể cản phá pha làm bàn bằng cú đá bồi sau đó của cầu thủ này. Trong lúc chờ đợi tiếng còi mãn cuộc, Mark Bowen và Ian Culverhouse của Norwich và Alan Smith của Arsenal lao vào ẩu đả. Gunn kể lại, “Bàn thắng sau đó đã được công nhận, nhưng tình hình lại xấu đi nhanh chóng, ba cầu thủ trong khu vực khung thành có “một vụ xô xát nhỏ". Riêng Nigel Winterburn của Arsenal đã “có một cái nhìn đầy xấu xí đến Dale Gordon, người đã nhanh chóng đẩy anh ta ra xa”.[35] Kết quả của những sự việc trên là một vụ ẩu đả:

Đột nhiên ẩu đả bắt đầu, thời điểm quan trọng. Mọi người bắt đầu lao đến dồn dập, ngay trước mặt tôi... Vài cầu thủ hiếm hoi không dính dáng đến sự việc là [những cầu thủ của Arsenal] John Lukic, Tony Adams, David O'Leary và tôi... Tôi đã đến chỗ ẩu đả để can ngăn... và phát hiện ra rằng những cầu thủ đã chạy qua vạch giữa sân là O'Leary và Adams. Tôi cảm thấy việc của mình là phải ngăn cản các cầu thủ trên khi họ tiến vào; và như một bản năng, tôi đã túm lấy Adams bằng một tay và đấm anh ta bằng tay kia.[35]

Hầu như tất cả cầu thủ, chỉ trừ một người trong số hai mươi hai cầu thủ trên sân tham gia vào cuộc ẩu đả,[36] nhưng không một ai bị đuổi khỏi sân. Ngày hôm sau, báo chí đã đăng các bài báo và hình ảnh với những gì mà họ gọi là "Vụ ẩu đả tại Highbury". Buổi chiều hôm đó, Gunn nhận được một cuộc điện thoại từ một nhà báo của tờ Today: "Ai nói với anh rằng các cầu thủ của Arsenal nói Gunn đã xúi giục cuộc ẩu đả?" Tức giận, thủ môn của Norwich nói vặn lại rằng chuyện này trên thực tế là ngược lại với cáo buộc trên. Số báo ra vào ngày thứ Hai có bài "Gunn đổ lỗi cho Arsenal". Gunn đã bị Liên đoàn bóng đá Anh chỉ trích và cảnh cáo về hành vi của mình. Cả hai câu lạc bộ bị phạt, và Gunn bị phạt hai tuần lương (khoảng 800 bảng) tại Norwich City.[35]

Dưới sự dẫn dắt của John Deehan, Norwich đang xếp ở vị trí thứ 7 tại Giải bóng đá Ngoại hạng Anh mùa giải 1994-95,[31] trước khi Gunn gặp phải chấn thương mắt cá chân trong trận đấu với Nottingham Forest ngày 27 tháng 12 năm 1994.[37] Tầm quan trọng của ông với câu lạc bộ đã được thể hiện rõ khi Norwich sau đó đã tụt dốc trên bảng xếp hạng, với chỉ 1 chiến thắng trong 17 trận đấu trước khi Gunn bình phục chấn thương.[38][39] Đội bóng kết thúc mùa giải ở vị trí thứ 20 và phải xuống chơi ở giải hạng Nhất.[40] Gunn vẫn giữ được một vị trí đá chính ở đội một trong mùa giải 1995-1996, và tái xuất trong trận đấu với Wolverhampton Wanderers vào ngày 17 tháng 2 năm 1996, trong trận đấu này Gunn mang băng đội trưởng khi thủ quân cũ của đội là Jon Newsome rời câu lạc bộ. Tuy nhiên, khi Mike Walker đã trở thành huấn luyện viên trưởng trong mùa giải 1996-1997, ông đã chọn Ian Crook làm đội trưởng thay thế. Gunn có lần ra sân cuối cùng trong đội hình chính khi đội bóng thất bại 0-1 trước Crewe ngày 31 tháng 1 năm 1998.[41] Theo tờ Sunday Mirror, ông đã có một "màn trình diễn không được xuất sắc", điều này cho thấy khả năng của ông "đã giảm dần theo thời gian".[42]

Gunn có 478 lần ra sân trong đội một của Norwich trên tất cả các đấu trường.[18] Ông được bình chọn là “Cầu thủ xuất sắc nhất năm của Norwich City” vào các năm 1988 và 1993.[43] Lần được bình chọn thứ hai của Gunn đến vào cuối mùa bóng 1992-93, khi Norwich cán đích ở vị trí thứ ba tại Giải bóng đá Ngoại hạng Anh, thành tích tốt nhất của họ tại sân chơi này.[40] Câu lạc bộ đã trao cho Gunn một trận đấu để tri ân những đóng góp của ông với câu lạc bộ vào năm 1996, khi Alex Ferguson cùng các cầu thủ của Manchester United đến làm khách trên sân Carrow Road.[4]

Hibernian

Mùa giải 1997-98, Gunn phải rời Norwich vì sự xuất hiện của Andy Marshall.[44] Sự xuất hiện của cầu thủ này tại Norwich đá khiến cơ hội ra sân của Gunn bị hạn chế, do đó mà Gunn đã ký hợp đồng dưới hình thức cho mượn với Hibernian vào tháng 2 năm 1998.[45][46] Theo luật chuyển nhượng của Scotland thì hợp đồng cho mượn này là không hợp lệ, vì vậy thay vào đó ông đã nhanh chóng ký hợp đồng chính thức với một mức phí chuyển nhượng không được tiết lộ, về sau được Gunn tiết lộ là 25.000 bảng Anh.[47]

Quan điểm của Gunn về việc gia nhập Hibernian có sự nuối tiếc: "…[Rời Norwich] là một quyết định rất khó khăn, nhưng thực sự tôi đã có 12 năm tuyệt vời tại câu lạc bộ đó và vào lúc này tôi không còn là số 1 (đối với Mike Walker) nữa".[31] Ông gia nhập Hibernian khi đội bóng này vật lộn ở nhóm nguy hiểm tại giải ngoại hạng Scotland; thời điểm đó Alex McLeish được bổ nhiệm làm huấn luyện viên trưởng.[45]

Gunn không thể giúp câu lạc bộ trụ hạng và phải xuống hạng nhất, nhưng sau đó ông vẫn tiếp tục ký hợp đồng hai năm vào tháng 7 năm 1998.[48] Tuy nhiên, với việc bị gãy xương bàn chân trong mùa hè 1998 khiến Gunn có nguy cơ phải kết thúc sự nghiệp. Theo lời khuyên của bác sĩ, Gunn chính thức giải nghệ vào tháng 3 năm 1999.[49]

Ấn tượng của Gunn trong thời gian của ông ở Edinburgh là sự lạc quan. "Tôi chỉ chơi 12 trận cho Hibees nhưng thật tuyệt vời. Đội bóng đã đánh bại Hearts trong trận derby duy nhất của tôi với tỷ số 2-1 (John Robertson ghi bàn thắng thứ 50 cho Hearts trong trận derby nhưng tôi đã nói với anh ta rằng việc này không quan trọng bằng việc chúng tôi đã giành chiến thắng)[note 2] và đã giữ sạch lưới tại Celtic Park (ngăn không cho họ đăng quang chức vô địch giải ngoại hạng Scotland ngày hôm đó)." Gunn nhận được những điều ông gọi là "sự đón nhận tuyệt vời" từ người hâm mộ Aberdeen khi ra sân cho Hibernian trong trận đấu với đội bóng cũ.[31]

Sự nghiệp quốc tế

Gunn đã từng được triệu tập vào các đội tuyển trẻ của Scotland. Ông là một trong những cầu thủ nằm trong đội hình đã giành chức vô địch giải U-18 châu Âu, nhưng không chơi trong trận chung kết vì Aberdeen thời điểm đó cũng lọt tới trận chung kết Cúp Quốc gia Scotland năm 1982. Robin Rae đã thay Gunn chơi trận chung kết và trận này Scotland đã đánh bại Tiệp Khắc với tỉ số 3-1.[51]

Năm 1983, Gunn cùng với đội U-19 Scotland đến Mexico tham dự Giải vô địch bóng đá trẻ thế giới.[52] Gunn chơi trong cả bốn trận của Scotland tại giải đấu đó, từ đây mà Gunn đã rút ra nhiều kinh nghiệm thi đấu khi ông phải đương đầu với nhiều thách thức trong suốt hành trình thi đấu. Trái bóng Adidas được sử dụng, theo ông thì "nó thực sự bay được trong không khí", điều này giúp các cú sút xa có thể đạt đến một độ cao nhất định.[53] Trong trận ra quân với Hàn Quốc,[54] một số phần tử trong 26.000 khán giả trên sân "rõ ràng không ưa chúng tôi về mọi mặt... tôi đã bị họ ném những đồng xu... và trái cây thối". Đỉnh điểm của sự xúc phạm là ông bị đánh vào sau gáy bằng một túi nhựa bốc mùi ôi thiu, trong đó có chứa cá thối. Gunn như cảm thấy mình đang bị "hăm dọa... bởi một cơn ác mộng" nhưng ông đã thực hiện chiến lược không quan tâm đến những gì xảy ra bên ngoài đường biên và có "một trong những trận đấu tốt nhất của cuộc đời mình".[53] Gunn đã giữ sạch lưới và giúp Scotland giành chiến thắng 2-0.[54] Huấn luyện viên trưởng đội trẻ Scotland và huấn luyện viên tương lai của đội tuyển quốc gia nước này là Andy Roxburgh nói với Gunn rằng: "đây là thành tích tốt nhất mà tôi từng nhìn thấy từ một thủ môn người Scotland, ở mọi cấp độ".[53] Ở trận đấu cuối cùng của vòng bảng, Scotland cần giành chiến thắng để có đi tiếp, trận này đội bóng của Gunn đối đầu với đội chủ nhà, Mexico.[55] Con số khán giả chính thức có mặt tại sân vận động Azteca là 86.582,[56] mặc dù Gunn tin rằng con số thực tế lên đến hơn 100 nghìn người.[55] Một lần nữa, các cổ động viên lại ném các vật thể vào người Gunn, trong đó có một chai Johnnie Walker, nhưng khi Scotland vươn lên dẫn trước 1-0, người hâm mộ thất vọng vì màn trình diễn của đội chủ nhà và chuyển sang một "trận mưa chai và đồng tiền" vào các cầu thủ Mexico. Scotland đã để thua 0-1 trong trận tứ kết với Ba Lan[55]

Gunn đã ra sân 6 trận cho đội tuyển quốc gia Scotland, lọt lưới 10 bàn.[57] Ông là một thành viên trong đội hình cửa Scotland tham dự Giải vô địch bóng đá thế giới 1990, nhưng không chơi trận nào trong số ba trận còng của Scotland tại kỳ World Cup ấy,[57] bởi ông chỉ là sự lựa chọn thứ ba trong khung gỗ sau Jim Leighton và Andy Goram.[58] Gunn đã có màn ra mắt đội tuyển quốc gia Scotland trong trận giao hữu trước thềm giải đấu với Ai Cập, nhưng mắc lỗi trong hai bàn thắng của Ai Cập khiến Scotland thất bại 1-3.[59] Trận đấu này được cha mẹ của ông xem.[60] Gunn đã có bốn lần ra sân cho Scotland tại vòng loại Giải vô địch bóng đá thế giới 1994. Trận đấu cuối cùng của ông cho đội tuyển là lần được vào sân thay người ở hiệp hai của trận giao hữu với Hà Lan vào tháng 5 năm 1994, trận đấu Scotland đã để thua 1-3.[57]

Danh hiệu

• Vô địch Giải vô địch bóng đá U-18 châu Âu, 1982[51]
• Vô địch Cúp các đội đoạt cúp bóng đá quốc gia châu Âu, 1983[22]
• Vô địch Cúp liên đoàn Scotland, 1985[21]
• Cầu thủ Norwich City xuất sắc nhất năm (cúp Barry Butler), 1988, 1993[43]
• Sảnh danh vọng Norwich City F.C. (thành viên đầu tiên), 2002[61]